“Үзэгний харшил”

Харшил хөдлөөд хамаг бие зарайгаад хэрэг алга. Хаа сайгүй тэнүүчлэх ханиадны нян халдчихсан юмуу гэхнээ нэг л биш. Хотжилтыг дагаж гарч ирж байгаа олон шинэ өвчний нэг нь харшил гэсэн. Шарилжны, тоосны, нарны, усны, навчны, цэцэгний гээд тоймгүй олон харшил эмч нарын толгойг эргүүлж, тоо бодуулж байгаа сурагтай.

Гэтэл миний харшил нэг л сонин, тэр гэхийн тэмдэггүй, ойлгоход бэрх, онош нь ч тодорхойгүй. Зай завсаргүй чалчдаг мөртлөө заримдаа дуугаа хураачихна. Хөөрч догдолдог болгоноосоо хөндийрөх нь ч хурдан, саймшрах нь ч санааных. Огт хүсэхгүй юмтай олон цагаар зууралдах нь энүүхэнд. Олны дунд ганцаардана, нартай өдөр жиндэнэ. Бусдад яримаар санагдсаныгаа хав дарна, хэлэх гэсэн үгээ хүнд биш цаасанд шивнэнэ, удахгүй ураад хаячихна. Эргүүлээд зүйнэ, эвлүүлээд наана. Нууцлах ёстойгоо нураагаад тавьчихна. Хамаг юмаа компьютероосоо устгана, харин төдөлгүй сэргээх гэж байдгаа барна. Чадахгүй юмгүй хэрнээ цагаа тулахаар чаддаг юмгүй.

Үе үе харшил нь хөдлөхөөрөө үг нь цөөрөөд үзгээ шүүрээд авна. Эсвэл эрээ цээргүй аашилж, элдэв маяг гаргана. Этгээд гажиг царайлна, эргүү юм шиг зүүлэгтэнэ.
Сүүлийн үед сүрхий бүтээлч дүр эсгэж олон ааштай хүн шиг олиггүй энэ харшлаасаа ангижрах гэж үзэв, өөрөө ч ойлгодоггүй өвчиндөө онош өгөх гэж оролдов. “Үзэгний харшил…”
Үнэхээр “Үзэгний харшил” гэхээс өөр нэр олдсонгүй. Итгэж найдаж явсан бүхэн нь талаар болоход хамаг уураа өнөө муу үзгэндээ гаргана. Санаж бодсон нь бүтээд ирэхээрээ сайрхаж үзгэндээ л хамаг бяраа үзүүлнэ. Урам хугарч, урвайхаараа гарын дор нь байдаг ганц “боол” болох үзгээ далдын далд хийнэ, тэгсэнээ сэтгэл нь хоосорчихсон юм шиг санагдаад тэсэхгүй гаргаад л ирнэ.

Харшил нь хөдөлсөн хүмүүс хамаг гол үүсгэгчээс зайлсхийдэг бол Idea үйлээ эдэлж үсээ зулгааж байх ёстой юм шиг хэзээний л сайртай хэдэн хуруугаараа үзгээ тэмтэрнэ, сарвайж салж унатал юу ч юм сараачна. Хэнд ч хэрэгтэй юм, хэлэхэд хэцүү.

Бусдын бусармаг болгоныг мэдсэн хэрнээ мэдээгүй юм шиг царайлах үед сэтгэлээр унана, сэтгэл доторхоо сэрээдэж биш үзэгний хошуунд өлгөж гаргах гэж тарчилна. Зоорь хөрөнгө зоосонд шунадаггүй хэрнээ зовлон руугаа үзэгтэйгээ тэмүүлнэ. Мэдэхгүй хэрнээ мэдэмхийрэх хүмүүс дунд мэргэжлээ зүхнэ, мэдрэлээ алдана, үзгээ тээршаана, үтэр түргэн далд орооч гэхээр “үгүй” гэж зүүгдэнэ.

Хэн нэгний гүтгэлэг дайралтыг чимээгүйхэн залгиж орхиод чихгүй мэт хэнэггүйхэн урагшаа алхана. Атаа хорсол, үзэн ядалт, үл ойшоолтыг дааж гардаг мөртлөө амин хувьд нь хэрэгтэй санал ирэхээр зориг нь хүрэхгүй өвдөг сөхрөнө. /Саяхан яг л ийм юм болсон доо. Авдаг хэдийг чинь арай ахиулъя, адаглаад л хэл усаа сайжруул гээд төсөлд ажиллах санал тавьж байхад хэдэн өдөр бодож бодож өнөө л үзгэндээ үнэнч үлдэв./

Үзэг нь чухам юугаар гийгүүлэх гээд байгааг үнэндээ өөрөө ч мэдэхгүй. Хааяа бичиж байгаа юмаа ойлгохгүй. Хашлаганаас сад тавих үеэр шиг хамаа намаагүй үсчинэ.

Хүндэлж биширч явдаг нэгэн сайн сэтгүүлч хорвоогоос халив. Хүний амь гэдэг үзэгний хошуунаас ч хэврэг болжээ. Idea санаа алдана, үзгээ шүүрч авна. Гэвч хүний урманд хоёр үг ч холбосонгүй. Тэр чадсангүй, үзэг нь ч урагшилсангүй. Ийм л харшилд гүн нэрвэгджээ. Хүссэн юмаа бичиж чадахгүй хэрнээ хүсээгүй болгоныг хамж шимнэ, халтар гөлөг шиг хайж бэдрэнэ.

Сэтгэцийн гажиг, сэтгэлийн зовлонтой тэмцэлдэхдээ заримдаа үзэгнээсээ тусламж хүснэ, эсвэл салах ёс хийнэ. Хай саагүй харшилын эм эрнэ. Хайж хайж үзгэн дээрээ л бууна. Өрөвдмөөр, үзэн ядмаар нэг хүн байх, өвдчихөөд, эдгэдэггүй нэг өвчин байх, эвдэрчихээд, засагддаггүй нэг үзэг байх, энэ гуравгүйгээр Idea хэн ч биш байх...