13 ааш

Цаанаасаа цухал төрөөд, гэдэн хөдлөөд байх юм, чухам юунаас болоод байгааг цохож хэлж мэдэшгүй нь. Муу, муухай дээрээ улцан гэгчээр арзгар нүүртэй, атигар биетэй дээрээ ааш муутай, адайр зантай болоод байгаагаа мэдрээд байна. Сэмэрч сэтэрч, сэг шиг сэрмийж явахаар сэтгэцийн эмнэлэг рүү сайн дураараа очмоор байна. Яахваа байз...

Хүн нэг юм хэлэв үү үгүй юу шууд сөрөг мэдрэмж ажиллаж эхэлнэ. “За даа энэний юм хийх ч юу л бол, цаана нь хэн байгаа бол” гэх юмуу эсвэл “энэ одоо өөрөө тийм юм байж намайг ингээд байхдаа яадгийн” гэх мэтийн тэрслүү бодол юун түрүүн толгойд зурсхийнэ. Хүмүүс бүгд л зэвүүн харагдаж, хэлж ярьж байгаа нь шал худлаа санагдана. Амьтдын арьсаа хамгаалах тэмцэл, ар хударгаар нь өрнөх алалцааныг харахаар бүр амь тэмцмээр, амаа үдүүлчихсэн юм шиг явах ёстойгоо санахаар амьсгал хураачихмаар, мэдэхгүй ээ мэдэхгүй. Хувь, хувьсгалын олон л юм таалагдахгүй байна, тэглээ гээд үхэж онигоонд оролтойм биш.

Ганцаардаад л байх юм, хальт харвал наян найзтай мэт, гэтэл доторхоо бүрмөсөн уудалчих итгэлт нөхөр алга. Байлаа ч цаанаа баахан салбар мөчир нахиатай, ер нь миний юм минийх л байх ёстой мэт өмчирхмөөр. Дарвиж наргих нэгэн байлаа гэхэд дагуулаад дэлгүүр хэсчих билгийн хараа дутна. Эдийн сонголттой нэгэнд нь эрдмийн мэдрэмж үгүйлэгдэнэ. Номын буянтай нэгнийх нь ноомой занд нь дургүйлхэнэ. Төгс төгөлдөрийг хаанаас ч олохгүйг мэдэх хэрнээ түүнийг хайж түмэн бээр бэдэрсээр.

Ажилдаа үе үе дургүй хүрээд л, арай сайхныг хайя гэхээр ачаалал үүрэхээс айна. Амьдралдаа гүйцэтгэх үүрэг ролио бодохоор аглаг хөвчид арьс нөмрөөд суучихмаар. Бичих ёстойгоо харахаар биеэр юм туурах шиг, өмнөө өрсөн ажлаа бодохоор өттэй шалбаагт үүрд живмээр.

Хорхойсч авсан эдээсээ хоёр хоноод л уйдна, хоосон оргих сэтгэлээсээ хорон санаа олзолно. Орчин тойрхноосоо оргож зугатмаар, олдохгүй газар хургаж нуугдмаар. Хэдхэн хоног алсад одсон нэгнийг хэнхдэгээ урагдтал санаж бэтгэрэх хэрнээ ирэх өдөр нь ойртох тусам инээд татарч, эзгүйг нь илүүд үзнэ.

Хийж бүтээх хүсэл байлаа ч тэнхэл арга, тэмцэж хичээж тэнхэлтэй болоход сэтгэл алга. Тунгааж бодоод сэтгэл гаргая гэхээр тууштай зүтгэх зорилго алга. Амбицлаж алдар нэр хөөцөлдөх нэгэнд аазгай хөдлөнө, дагаад намиръя гэхээр даанч сонирхол байхгүй, хуурамч долигнолоор хуулга наасан заримд нь худал үнэний хуйханд нь хумсаа шигтгэж мэдрүүлмээр.

Уурласан хүмүүсийн дунд арзайтлаа инээмээр, урдуур өнгөрсний хөлд сэмхэн дэгээ тавьмаар, Галсансүхийн шүлгүүдийг уншиж ганцаар гансармаар, гадаа ч биш гэрт ч биш хатавчинд хавчуулагдсаар хачин өдрүүдийг яанам бэ...

Хачин эл хуль оргиод, хаанаас ч юм салхи үлээж би жиндээд байна. Ханьсаж хэн нэгнийг үгүйлээд ч байгаа юм шиг, харанхуйн дунд буг чөтгөртэй учирмаар, хайрлаж явсан эрхмийг хатуу үгээр чулуудмаар, халуун төмрөөр хайрч ханшлах хиншүүг үнэртмээр.

Лонх лонхоор нь архи юүлмээр, ёоз ёозоор нь бусадтай явалдмаар, ёолоон үглээнийг сүлд дуугаа болгомоор ёрын мэдрэмж төрөөд, үхлийн үнэр ханхийгаад байна. Сэтгэлээ нээе гэвчиг дотносох нэгэн алга, сэнгэнэтэл исгэсмээр байвчиг сэрүүн салхи алга, сэтгэлд хургасан жавраа чөтгөрийн найранд үлдээмээр, сэм хударгаар нь тэгээд түүний сэнтийд залалмаар.

Магтаалд бялуурах нэгний малгайг нь бариад дагах махлаг бүдүүн эрхмийн малигар нүүр рүү нулиммаар, хоосон өнгөө гайхуулаад хөөсөн бялуунд хууртах хөөрхөн гэнэн хүүхнүүдтэй хүүхдийн үлгэр хүүрнэмээр. Намайг таньдаг болгоны нармайг нээмээр, эсвэл наалинхайтаж эрхэлмээр, мэдэхээс цаашгүй танилтай нуугдаж тогломоор, мэндийн зөрүүтэй өнгөрдөг мэлгэр эхнэрийг нь шогломоор.

Гаж хүсэл биеэр тархаад байна, ганцаархнаа зураг зурмаар байна. Үзүүргүй харандаагаар үхдэл дүрслээд үнсэн саарал будаг нялмаар байна. Бөөн зорилготонд бөглөө болмоор байна, бөглөрөх амьсгалд нь бөөлжис нэммээр байна. Сүржин яриатай даржин явдалтай нөхдийн сүрд дарагдаж сүүдэрт жиндэж явамгүй байна. Мөнгө, талх хоёрын төлөө мөнхөд тэмцэж мөрөө халцалмааргүй байна. Бусдыг бусармагыг мэдсэн хэрнээ будлианд хутгалдаж явамгүй байна, буруу ч хамаагүй дэлгэж орхиод буцаж ирэхгүй одмоор байна.

Өөрийнхөө тэнэгийг мэдээд байгаа хэрнээ өрөөлийн тэнэгт өөрийн эрхгүй бухимдана. Ховын хорвоод ходоод хонхолзож явснаас хогийн тантанд хоолоор дутахгүй оршмоор. Чаддаг юмгүй бас эрх мэдэлгүйгээ чамлалаа гээд чанаржих хууль үгүй. Өдөр хоногийг өнгөрөөн сажилж байгаагаадаа уур хүрлээ ч өд жигүүр ургаж тэнгэрт нисэхгүй нь яалтай. Тэвчиж чадахгүй юм бүхэнд тэнхээ дутахаа мэддэг хойно тэлчилж тарчилж ориллоо ч тэндээ үлдэхээс өөр ямар ч сонголт алга, тэнэг юмаа орчлон...

Яах гээд байгаагаа өөрөө ч үл ойлгоод, ямар ч байсан болохгүй байгаагаа л мэдэрч байна. Янз янзын бодол толгойд эргэлдээд яг юу хүсээ байгаагаа тайлбарлаж үл чадна. Занганаас зад тавих замбараагүй бодол ээрээд байна, жалганаас мулт үсрэх жагсаалтгүй хүсэл гаараад байна. 13 аашаа би нуумааргүй байна, амьдармааргүй бас үхмээргүй байна...